دتکتور گاز پرتابل چیست؟ کاربرد و دلایل استفاده از آن

دتکتور گاز پرتابل یک دستگاه کوچک و قابل حمل است که برای شناسایی گازهای مختلف و اندازه‌گیری غلظت آن‌ها در محیط استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها معمولاً درجهت ایمنی شخصی برای کاربردهای صنعتی و تجاری به کار می‌روند. دتکتورهای گاز پرتابل می‌توانند گازهای مختلفی را شناسایی کنند، از جمله گاز‌های سمی مانند: دی‌اکسید کربن، کلر و گاز‌های قابل اشتعال مانند: گاز طبیعی، هیدروژن، متان و پروپان و اکثر گازهای انفجاری.

دتکتورهای قابل حمل معمولاً دارای نمایشگر هستند که نشان‌دهنده غلظت گاز و وضعیت ایمنی است، و در صورت شناسایی گاز به میزان خطرناک، اعلام هشدار می‌کنند تا افراد بتوانند اقدامات ایمنی لازم را انجام دهند. این دستگاه ها برای مصارف در کارخانه ها، کارگاه‌های صنعتی، معادن، پالایشگاه‌ها، ادارات و حتی در مکان های مسکونی که در معرض خطر انتشار گازهای مضر هستند، بسیار کاربرد دارند. استفاده از دتکتورهای پرتابل گازی به عنوان ابزار شناسایی گازها و مواد خطرناک در محیط‌های مختلف تاریخچه‌ای طولانی دارد.

در قرن بیستم، با افزایش استفاده از گازهای قابل اشتعال مانند متان در صنعت و منازل، نیاز به تجهیزاتی برای شناسایی نشتی‌ها افزایش یافت. اولین دتکتورهای گاز قابل حمل در این دوره توسعه پیدا کردند. در طی قرن بیستم، تکنولوژی دتکتورهای گاز بهبود یافت و تنوع بیشتری در انواع گازها و مواد خطرناکی که می‌توانستند شناسایی کنند، اضافه شد.

در دوران صنعتی و توسعه کارخانه‌ها، معادن، نفت و گاز، دتکتورهای گاز پرتابل به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی برای شناسایی نشتی‌ها و حفظ ایمنی کارگران در پالایشگاه‌ها و صنایع مرتبط به کار رفتند. با پیشرفت تکنولوژی در قرن 21 و بهبود در سنسورها و قطعات الکترونیک، دتکتورهای گاز پرتابل به کیفیت و دقت بیشتری دست یافتند. همچنین، تنوع در نوع گازهای قابل شناسایی توسط این دستگاه‌ها نیز افزایش یافت.

دلایل و ضرورت استفاده از دتکتور گاز پرتابل

استفاده از دتکتور گاز امری بسیار حیاتی و ضروری است و دلایل متعددی دارد. در ادامه به برخی از این دلایل اشاره می‌شود:

ایمنی شخصی: دتکتور گاز پرتابل به افراد اجازه می‌دهد تا خود را از خطر گازهای مضر و انفجاری محافظت کنند. این وسیله قادر است در مراحل اولیه انتشار گازها به صورت فوری هشدار دهد و افراد را از وجود گاز خطرناک آگاه سازد.

کاربردهای صنعتی: در محیط‌های صنعتی و کارگاه‌ها، دتکتورهای گاز پرتابل برای پیشگیری از حوادث ناشی از نشتی گاز و انفجارات بسیار حیاتی هستند. آنها به مراقبت از تجهیزات و ایمنی کارکنان کمک می‌کنند.

وجود گازهای معدنی: صنایع و معادن به خاطر وجود گازهای مضر نظیر متان و گاز آرسنیک بسیار خطرناک هستند. دتکتورهای گاز پرتابل به کارگران معادن کمک می‌کنند تا در مقادیر پایین این گازها که برای انسان خطری ندارند قرار بگیرند. اما با افزایش سطح گازهای خطرناک به کارگزان جهت تخلیه و دور شدن از محیط هشدار می‌دهند.

کنترل مواد شیمیایی: در محیط‌هایی که با مواد شیمیایی کار می‌شود، دتکتورهای گاز پرتابل از نظر ایمنی بسیار ضروری هستند. آنها می‌توانند نشتی‌ گازهای سمی و انفجاری را شناسایی کرده و از حوادث ناگوار ناشی از این مواد جلوگیری می‌کنند.

بیشتر بخوانید: نحوه نصب و نگهداری دتکتور گاز

بیشترین کاربرد‌های دتکتور پرتابل

استفاده از دتکتور گاز پرتابل در صنایع و کارخانجات مختلف بسیار رایج است و در زیر به تعدادی از این صنایع و کاربردها شرح داده شده است:

صنایع پتروشیمی: این صنعت از دتکتورهای گاز پرتابل به عنوان یکی از ابزارهای ایمنی اساسی برای شناسایی گازهای مختلف مانند گاز‌های قابل اشتعال، دی‌اکسید کربن، هیدروژن و گازهای سمی نظیر گاز سولفورید هیدروژن (H2S) استفاده می‌کند.

پالایشگاه‌ها: در صنایع پالایش نفت، دتکتورهای گاز پرتابل برای نظارت بر فرآیندها و تشخیص نشتی‌های گازی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند. این دستگاه‌ها معمولاً برای شناسایی گازهایی مانند هیدروژن، گاز طبیعی، دی‌اکسید کربن، و گاز‌های سمی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

صنایع شیمیایی: صنایع شیمیایی که از مواد شیمیایی مختلف برای تولید محصولاتی از قبیل: کلر، آمونیاک، انواع اسید ها و حلال ها برای ایمنی ملزم به استفاده از دتکتور گاز پرتابل هستند.

معادن و زمین شناسی: در هنگام استخراج مواد معدنی عمدتا گاز متان تولید می‌گردد که برای اجتناب از حوادثی مانند انفجار و ریزش معدن استفاده از دتکتور های قابل حمل برای معدن چیان ضروری است.

کارخانه تولید یخچال و فریزر: گازی که برای کمپروسور یخچال فریزر استفاده می‌شود شدیدا اشتعال و گران قیمت است به همین علت در کارخانجات تولیدی نیز از دستگاه های تشخیص گاز فریون استفاده می‌گردد. حتی تعمیرکاران یخچال فریزر هنگام تعمیر قسمت کمپروسور نیاز است برای حفظ ایمنی، دتکتور گاز پرتابل به همراه داشته باشند.

صنایع غذایی: در سردخانه ها نیز دتکتورهای گاز پرتابل مورد استفاده قرار می‌گیرند تا افراد و پرسنل را از نشتی‌های گاز آمونیاک مطلع کنند.

مراکز آموزشی: در موسسات آموزشی، ادارات استاندارد و ایمنی (HSE) از دتکتورهای گاز پرتابل به عنوان ابزار آموزشی برای آموزش دانشجویان و دیگر افراد برای آموزش طرز استفاده افراد از این دستگاه‌ها استفاده می‌شود.

بیمارستان: برای کنترل گازهایی از قبیل: نشت سیلندرهای اکسیژن، نشت گاز شهری در آشپزخانه صنعتی بیمارستان هاو … از ردیاب گازی پرتابل استفاده می‌شود.

سیلوها: برای تشخیص مقدار غلظت گاز فسفین. این گاز نوعی سم کشنده برای حشرات بوده و در مخازن ذخیره‌سازی گندم و برنج و حبوبات بکرات استفاده می‌گردد. اما گاز فسفین (قرص برنج) برای افراد و پرسنل حاظر در محیط بسیار خطرناک است.

آتش نشانی: پرسنل آتش نشانی همیشه در هنگام عملیات اطفا حریق یک دتکتور پرتابل با خود دارند تا از نشت گاز متان و گاز شهری در زمان امداد رسانی باخبر شوند. علاوه بر این ده کاربرد مهم، هر جا که ضرورت تشخیص فوری گاز های خطرناک لازم باشد بایستی از دتکتور پرتابل استفاده گردد.

آب و فاضلاب: در تصفیه خانه های آب و فاضلاب گاز هایی همچون: متان، سولفید هیدروژن، آمونیاک، کلر، ازن و دی‌ اکسید کربن وجود دارد. برای محافظت افراد در این محیط ها نیاز است از دستگاههای ایمنی مانند دتکتور قابل حمل استفاده گردد.

مزایای دتکتور گاز پرتابل

از ویژگی‌های مثبت این دستگاه‌ها میتوان به:

• وزن سبک
• سایز کوچک
• باتری شارژ شونده
• مقاوم در برابر لرزش
• دقت اندازه‌گیری قابل قبول
• قابلیت وصل به لباس پرسنل
• ثبت گزارش و وقایع اتفاق افتاده
• ضدانفجار در برابر گازهای انفجاری
• قابل کالیبره شدن در دفعات متعدد
• زنگ هشدار صوتی و نوری برای ایمنی جان کارگران و کارکنان

مراحل استفاده از دتکتور گاز پرتابل چگونه است؟

دتکتور پرتابل را از طریق دکمه پاور روشن کرده و منتظر بمانید تا دتکتور فعال شود. وضعیت نمایشگر را کنترل کنید و زمانیکه ثابت شد دستگاه را در معرض گاز مورد نظر قرار دهید. نتایج اندازه‌گیری شده یا مقادیر گاز شناسایی شده را مشاهده نموده و بر اساس واحد مورد نظر (ppm – %LEL و VOL) مقدار عدد نشان داده شده را یادداشت نمایید.

همچنین لازم است در مواجهه با گاز‌های سمی و انفجاری نهایت دقت را بکار ببرید تا خطری شما را تهدید نکند. چنانچه گاز مورد نظر از محدوده‌ی سلامت انسان بیشتر شود و یا به نزدیکی حد انفجاری برسد، بصورت اتوماتیک هشدار صوتی و نوری خواهد داد.

مراحل نگهداری از دتکتور گاز پرتابل:

با رعایت نکاتی که در ادامه گفته می‌شود و نگهداری مناسب، به طور ایمن می‌توانید از دتکتور پرتابل استفاده نمایید.

• منبع انرژی برای کارکردن دتکتور پرتابل باتری است پس قبل اتمام عمر باتری آن را تعویض کنید
• به طور منظم دتکتور را تمیز کنید. معمولا برای این کار از یک پارچه نرم و مرطوب استفاده کنید
• کالیبراسیون دوره‌ای دتکتور را بطور منظم و در تاریخ های مشخص انجام دهید. تا با اطمینان خاطر از دتکتور در شرایط مختلف استفاده کنید

مقایسه دتکتور پرتابل با دتکتور ثابت

در جدول زیر با مقایسه دتکتور ثابت و پرتابل به مزایا و معایب این دو روش می‌پردازیم.

کالیبراسیون دتکتور گاز قابل حمل

براساس استاندارد AS/NZS 60079.29.2:2008 (دتکتورهای گاز – انتخاب، نصب، استفاده و نگهداری آشکارسازهای گازهای قابل اشتعال و اکسیژن) لازم است که دتکتور پرتابل به صورت دوره‌ای توسط یک فرد مجرب، طبق دستورالعمل تولید کننده، کالیبره شود. با گذشت زمان، دتکتور گاز به دلیل استفاده های مکرر، تحت تأثیر غلظت بالای گازها و معیوب شدن سنسور، دقت خود را از دست می‌دهد. بنابراین، اهمیت دارد که دقت تجهیز به صورت منظم بررسی شود.

انواع روش‌های کالیبراسیون دتکتور پرتابل

در ادامه روش های کالیبره کردن دتکتور قابل حمل را نام برده و هرکدام را شرح می‌دهیم:

1. کالیبراسیون صفر Zero calibration

در روش کالیبراسیون صفر (هوای تازه)، خوانش‌های پایه برای اتمسفرهای بدون حضور گازهای سمی و قابل احتراق اعمال می‌شود. مثلا برای مونوکسید کربن، سولفید هیدروژن، گازهای قابل احتراق صفر و تنها برای اکسیژن با غلظت 20.9 درصد انجام می‌شود.

برای اطمینان از دقت دستگاه، کالیبراسیون صفر یا همان کالیبراسیون هوای تازه مراحل زیر را انجام دهید:

اطمینان حاصل کنید که هوای محیط بدون حضور گازهای سمی یا قابل احتراق است. سپس دستگاه را روشن کنید. دکمه عملیات را فشار داده و نگه دارید تا متن “PLEASE WAIT” روی صفحه نمایش ظاهر شود. در صورت نمایش “IS AIR CLEAR” اطمینان حاصل کنید که هوا تمیز است و سپس دکمه عملیاتی سمت راست را فشار دهید تا کالیبراسیون صفر آغاز شود. منتظر بمانید تا دستگاه کالیبراسیون صفر را به طور کامل انجام دهد.

2. کالیبراسیون دهانه Span calibration

در کالیبراسیون دهانه، پاسخ مانیتور گاز بر اساس غلظت‌های شناخته‌ شده گاز تنظیم می‌شود. حسگرها ممکن است به دلیل تخریب طبیعی، تاثیر غلظت بالای گاز یا مسمومیت حسگر، حساسیت خود را از دست بدهند. کالیبراسیون Span نیز برای اطمینان از تشخیص دقیق گازهای هدف در شرایط عملیاتی خاص اجرا می‌شود.

تجهیزات مورد نیاز برای کالیبراسیون دستی دهانه
برای انجام کالیبراسیون دستی دهانه، تجهیزات زیر الزامی هستند:

1. گاز کالیبراسیون (توجه کنید: غلظت‌ها ممکن است بسته به مدل و نوع دتکتور متفاوت باشد)
   – منوکسید کربن 50ppm
   – سولفید هیدروژن 25ppm
   – متان 1.62vol
   – اکسیژن 19 الی 20vo
2. لوله تایگون:
   – برای انتقال دقیق و ایمن گازهای کالیبراسیون به دستگاه.
3. رگلاتور جریان:
   – امکان تنظیم جریان گاز به میزان 0.5 لیتر در دقیقه را داشته باشد.
4. آداپتور کالیبراسیون:
   – برای اتصال سریع به سنسور

برای اجرای کالیبراسیون span، مراحل زیر را دنبال کنید:

تنظیم‌کننده جریان را به سیلندر گاز وصل کنید و فشار سیلندر را بررسی نمایید. لوله تایگون را به رگولاتور و آداپتور کالیبراسیون وصل کنید. در صورت ظاهر شدن صفحه رمز عبور، رمز عبور 4 رقمی را وارد کنید. آداپتور کالیبراسیون را به دتکتور وصل کنید و گاز را از رگولاتور اعمال نمایید. پس از کالیبراسیون هر سنسور، دستگاه پیغام “CAL PASSED” و سپس “REMOVE GAS” را نمایش می‌دهد.

آداپتور کالیبراسیون را جدا کنید و قبل از خاموش کردن دستگاه، منتظر بمانید تا نمایشگر اصلی دستگاه به حالت اولیه بازگردد.

زمان کالیبره کردن دتکتور پرتابل

تعیین زمان کالیبراسیون باید بر اساس سطح گاز انجام شود. چنانچه در محیط های با غلظت بالای گاز باشید، حتما بایستی پریود کالیبراسیون دتکتور را افزایش دهید. بهترین راه این است، قبل از استفاده، دستگاه را با غلظت مشخصی از گاز آزمایش کنید (تست برآمدگی/تست چالش). یک روش دیگر برای تعیین زمان کالیبراسیون این است که پاسخ دتکتور را روزانه در محیط مورد نظر برای یک دوره زمانی از پیش تعیین شده (به عنوان مثال 10 روز) بررسی کنید.

بهترین برند دتکتور پرتابل

با توجه به تغییرات در بازار و پیشرفت‌های تکنولوژی، بسیاری از برندها دتکتورهای گاز پرتابل با کیفیت بالا تولید می‌کنند. برای انتخاب بهترین برند باید به نیازها و محیط مورد استفاده توجه داشت و بر اساس ویژگی‌ها و ویژگی‌های مورد نیاز، برند مناسب را انتخاب کرد. در زیر تعدادی از معروفترین برندهای دتکتور گاز پرتابل آورده شده است:

Dräger

شرکت دراگر با سابقه و تجربه در تولید دتکتورهای گاز پرتابل و آنالایزر های گازی، به عنوان یکی از پیشروهای این صنعت شناخته می‌شود. درگر در سال 1889 توسط هویتر ژولیوس دراگر (Heinrich Julius Dräger) و هویتر کارل اوگست دراگر (Heinrich Carl August Dräger) تأسیس شد. این شرکت با سال‌ها تجربه، تحقیق و توسعه برای تولید دستگاه‌های تشخیص گاز، ماسک های ایمنی و چندین محصولا مرتبط با گاز های خطرناک دارای استانداردهای بالا و ارائه محصولاتی با کیفیت و بی‌نظیر به مشتریان خود شهرت دارد.

دتکتور گاز تولید شده توسط این شرکت از تکنولوژی‌های پیشرفته بهره‌مند هستند و دارای حسگرهای حساس و دقیقی می‌باشند که به تشخیص سریع و دقیق گازهای مختلف کمک می‌کنند. همچنین، شرکت دراگر به ایمنی کاربران و جلوگیری از حوادث مرتبط با گازهای خطرناک اهمیت زیادی می‌دهد و دتکتورها را با ویژگی‌هایی طراحی می‌کند که از این نظر بهترین عملکرد را داشته باشند. با توجه به تعهد به کیفیت، ایمنی، و قابلیت‌های تخصصی در زمینه تشخیص گاز، شرکت دراگر به عنوان یکی از انتخاب‌های اصلی برای افراد و تیم‌های ایمنی در صنایع مختلف و حوزه‌های کاربردی شناخته می‌شود.

Honeywell

کمپانی هانیول، کشور آمریکا یک شرکت بزرگ و معتبر بین الملی در زمینه تولید دتکتورهای پرتابل می‌باشد. هانیول در سال 1906 توسط مارک هویترنگ تاسیس شد. برند هانیول دارای تجربه و تخصص بالایی در تولید و عرضه دستگاه‌های تشخیص گاز و مواد خطرناک است. از ویژگی های برند هانیول میتوان به: تنوع بالای محصولات و تکنولوژی بسیار پیشرفته اشاره کرد.

Crowcon

شرکت کروکان در سال 1970 توسط مارک جوردن و جون ولز تأسیس شده است. این شرکت در انگلستان فعالیت دارد و به عنوان یک تولید کننده معتبر در زمینه دتکتورهای گاز با‌کیفیت و کاربر پسند معروف است. تولید محصولات با عمر بالا و مقاوم در برابر گرد و غبار، رطوبت، و شرایط سخت کاری از مشخصه های این برند اروپایی است.

BW Technologies

این کمپانی نیز به تولید دتکتورهای گاز پرتابل معروف است و به طور خاص در صنعت‌های نفت و گاز و صنایع شیمیایی مورد توجه قرار می‌گیرد. شرکت BW در کشور کانادا واقع است و بیشتر دتکتور های این برند در قاره آمریکا بفروش می‌رسند.

RAE Systems

این کمپانی سال 1991 در کشور آمریکا تاسیس شد. برند RAY علاوه بر دتکتور گاز، آنالایزر گاز و سیستم های یکپارچه مدیریتی ایمنی محیطی را تولید می‌کند.

Industrial Scientific

شرکت ایندوستریال ساینتیفیک نیز سال 1985 در آمریکا توسط McPherson و Robert A. Clements تأسیس شد. این برند برای تجهیزات ایمنی شخصی و سامانه مدیریت ایمنی معروف است و محصولاتی با کیفیت و قابل اعتماد تولید می‌کند.

MSA Safety

ام اس ای به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تجهیزات ایمنی شخصی و دتکتورهای گاز در دنیا شناخته می‌شود. آنها محصولات متنوعی را تولید می‌کنند. برند MSA (Mine Safety Appliances Co.) توسط جان آبکمن در پنسیلوانیا، ایالات متحده آمریکا در سال 1914 تأسیس شد.

GfG Instrumentation

جی اف جی نیز به تولید دتکتورهای گاز مخصوص صنعت‌های مختلف اعم از نفت و گاز، شیمیایی، معدنی و غیره معروف است. در انتخاب بهترین برند دتکتور گاز پرتابل، به عواملی مانند نوع گازهایی که نیاز به شناسایی دارید، محیط استفاده، کیفیت ساخت، دقت اندازه‌گیری و قیمت توجه کنید. همچنین مهم است که دستگاه تاییدیه‌ها، استانداردهای ایمنی و کیفیت مورد تائید سازمان های بین‌المللی در این زمینه داشته باشد.

قیمت خرید دتکتور گاز پرتابل

قیمت دتکتور گاز پرتابل با توجه به مارک، مدل و ویژگی‌های مختلف آنها متغیر است. اگر قصد خرید دتکتور قابل حمل را دارید احتمالا در رنج قیمت‌های زیر بتوانید دستگاه مورد نظر خود را پیدا کنید.

دتکتور گاز پرتابل معمولی: دتکتورهای گاز پرتابل ساده و معمولاً برای شناسایی گازهای مشخص نظیر دی‌اکسید کربن (CO) یا گاز طبیعی می‌باشند. قیمت آنها معمولاً در محدوده 2.5 تا 5 میلیون تومان قرار دارد. و اکثرا چینی هستند( یعنی دقت و عمر بسیار کمی دارند).

دتکتور گاز پرتابل چندگانه: دتکتورهای گاز پرتابل چندگانه قابلیت شناسایی چندین نوع گاز را دارند و ممکن است از الگوهای سنسورهای متنوعی استفاده کنند. این نوع دتکتورها معمولاً در محدوده قیمتی 3 تا 10 میلیون تومان قرار دارند.

دتکتورهای گاز پرتابل تخصصی، مارک معروف: مارک‌های معروفی مانند Honeywell، Dräger، BW Technologies، و Industrial Scientific دتکتورهای گاز پرتابل با کیفیت بالا تولید می‌کنند که معمولاً قیمت بالاتری دارند و قیمت خرید آنها بین 18 تا 53 میلیون تومان است.

لطفاً توجه داشته باشید که به دلایل وارداتی بودن این تجهیزات و تغییرات قیمت ارز، قیمت‌ها ممکن است تغییر کنند. همچنین، عواملی نظیر ویژگی‌های اضافی، دقت اندازه‌گیری و استانداردهای ایمنی نیز بر قیمت تأثیر می‌گذارند. بنابراین، قبل از خرید دتکتور گاز پرتابل، مطالعه و مقایسه محصولات مختلف و نیازهای خود را مورد بررسی قرار دهید.

استعلام قیمت دتکتور گاز پرتابل

برای استعلام قیمت و خرید انواع آشکارسازی گاز پرتابل با کارشناسان آداک فرایند سپهر در تماس باشید کافی است با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید. با آداک فرایند سپهر بهترین برندهای مطرح را استفاده کنید. تهیه و استفاده از دتکتور پرتابل در مکان‌هایی با پتانسیل گاز انفجاری و سمی، در جهت افزایش ایمنی شخصی بسیار ضروری است. شرکت آداک فرایند سپهر وارد کننده اصلی انواع دتکتورهای گاز از برندهای معتبر اروپایی و آمریکایی در ایران است.

واحد فنی این شرکت همه روزه بیش از چند صد درخواست مشاوره و خرید را با بهره‌گیری از متخصصان مجرب خود جواب داده و آماده است تا بهترین تجهیز برحسب کاربرد و بوجه‌ مشتریان خود ارائه دهد. تنها با یک تماس ساده از خدمات رایگان ما بهره‌مند شوید.