دتکتور کلر

کلر CL2 با عدد اتمی ۱۷ یک عنصر شیمیایی سمی است، که در جدول تناوبی از گروه هالوژن‌ ها می‌باشد. گاز کلر به رنگ زرد روشن بوده و بویی تند دارد. از کلر در صنعت به عنوان یک عامل ضد عفونی کننده و اکسید کننده استفاده می‌شود. مثلاً: در تصفیه آب به عنوان یک عامل ضد عفونی کننده (برای از بین بردن باکتری‌ ها و ویروس‌ ها) در صنایع الکل، چاپ، نساجی، یک عامل اکسید کننده در فرایندهای صنعتی (مانند تولید فولاد و آلومینیوم) و در صنایع پلاستیکی (تولید PVC) مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور کلی، کلر به دلیل خاصیت اکسید کنندگی قوی‌اش، در بسیاری از صنایع به عنوان یک ماده اولیه و یا بعنوان عامل شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مصرف زیاد کلر در محیط زیست می‌تواند به تلفات جدی منجر شود، به عنوان مثال می‌توان به ایجاد پدیده‌ی تشکیل ازت‌های خنثی شده که بسیار سمی بوده و برای جانوران و انسان‌ ها ضرر دارد. به همین دلایل هنگام استفاده از کلر در صنعت و به خصوص تصفیه آب، رعایت مسائل بهداشتی و محیط زیستی بسیار حائز اهمیت است.

کاربرد دتکتور گاز

بیشترین کاربرد دتکتور گاز کلر در صنایع و محیط‌هایی است که احتمال وجود گاز کلر وجود دارد و کنترل این گاز بسیار ضروری است. برخی از کاربردهای دتکتور گاز کلر عبارتند از:

1. صنایع شیمیایی: در کارخانه تولید کلر و در صنایعی که از کلر به عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود، مانند تولید PVC (پلی وینیل کلراید)، دتکتورهای گاز کلر برای تشخیص و اعلام حضور گاز کلر در هوا کاربرد دارد.
2. صنعت آب و فاضلاب: در تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب، کلر به عنوان ماده ضدعفونی کننده استفاده می‌شود. دتکتورهای گاز کلر در این صنعت برای زمانی که سطح کلر بالا می‌رود و می‌تواند خطرناک باشد، استفاده می‌شوند.
3. سیستم کلر زنی استخرها: در سیستم‌های حفاظتی در استخر ها، دتکتورهای گاز کلر به عنوان بخشی از سیستم ایمنی استفاده می‌شوند. این دتکتورها برای تشخیص حضور بیش از حد گاز کلر در هوا و اخطار دادن به مردم استفاده می‌شوند.
4. کارخانه تولید کاغذ: در بخش فراوری خمیر کاغذ از ترکیبات کلر به عنوان یک عامل سفید کننده برای سفید کردن خمیر استفاده می‌گردد.
5. صنعت دام و طیور: در برخی واحدهای خوکاری و مراکز پرورش دام، کلر به عنوان ضدعفونی کننده استفاده می‌شود.

مشخصات گاز کلر

جرم مولی: 70.9g/mol

دمای تبدیل به مایع: °35- سانتیگراد

حد پایین انفجاری (LEL): –

حد بالای انفجار (UEL): –

میانگین (TWA): 0.5ppm

حداکثر غلظت مجاز (STEL): 1ppm

ایمنی شیمیایی: اکسید کننده، شدیدا سمی، دارای خطرات زیست محیطی، محرک دستگاه تنفسی و از لحاظ ایمنی هرجا که این ماده باشد از آن گاز کلر متساعد می‌گردد، نصب و استفاده از دتکتور گاز کلر، نزدیک کف محیط الزامی است. (گاز کلر سنگین تر از هوا می‌باشد)

مراحل تولید کلر

تولید کلر معمولاً از روش های الکترولیز نمک صاف (سدیم کلراید) استفاده می‌شود. این فرآیند در دو مرحله اصلی انجام می‌شود: الکترولیز و جداسازی.

مرحله الکترولیز

سدیم کلراید به آب اضافه می‌شود تا محلول نمکی تشکیل شود. سپس از یک سلول الکترولیزی استفاده می‌شود که شامل دو الکترود است. الکترودها معمولاً از جنس تیتانیوم یا پلاتین ساخته می‌شوند. الکترود مثبت (آنود) به محلول نمکی وصل می‌شود، در حالی که الکترود منفی (کاتود) به آب وصل می‌شود. با اعمال جریان الکتریکی به سلول الکترولیزی، واکنش های شیمیایی در هر الکترود رخ می‌دهد. در آنود، اکسیداسیون سدیم کلراید (NaCl) به گاز کلر(Cl2) انجام می‌شود: 2NaCl → 2Na+ + Cl2 + 2e- در کاتود، گاز هیدروژن(H2) تشکیل می‌شود: 2H2O + 2e- → H2 + 2OH- بنابراین، در این مرحله گازهای کلر و هیدروژن به ترتیب در آنود و کاتود تولید می‌شوند.

مرحله جداسازی

در این مرحله، گاز کلر و هیدروژن تولید شده از مرحله الکترولیز جدا می‌شوند. گاز کلر که از طریق لوله‌ها جمع‌آوری می‌شود، از املاح و آب جدا می‌شود و به صورت مایع تجمع می‌یابد. در ادامه، این کلر مایع به مخازن ذخیره‌سازی فرستاده می‌شود.

گاز هیدروژن نیز از محلول آب در مرحله جداسازی جدا می‌شود. معمولاً از یک فیلتر مخصوص استفاده می‌شود تا هیدروژن از آب جدا شده و گاز خالص هیدروژن تولید شود. سپس تحت فشار به حالت مایع تبدیل شده و در مخازن مخصوص نگهداری می‌شود.

به طور کلی، مراحل تولید کلر شامل الکترولیز نمک صاف و جداسازی کلر و هیدروژن است. این فرآیند به صورت صنعتی انجام می‌شود و کلر و هیدروژن حاصل از آن برای مصارف مختلفی از جمله تولید مواد شیمیایی، ضد عفونی کننده‌ها، برخی فرآورده‌های پلیمری و سایر کاربردها استفاده می‌شوند.

موارد مهمی که در انتخاب و خرید دتکتور کلر بایستی به آن توجه کرد

به علت اینکه گازهای منتشر شده از کلر بسیار خورنده هستند بهتر است از دتکتوری با بدنه فولادی ضد زنگ در مناطق مورد نیاز استفاده گردد

در کارخانجات تولید کلر مناسب است از دتکتورهایی در محدوده 0 الی 20ppm استفاده گردد تا عمر سنسور بیشتر شود( این قابلیت در دتکتور های پروسنس شرکت آداک فرایند سپهر وجود دارد)

برای استخرها و مراکزی که از کلر بعنوان ضدعفونی کننده استفاده می‌شود بهترین انتخاب دتکتور مدل PC3-6924 است