سیستم اعلام حریق: تجهیزات ضروری برای حفظ ایمنی و امنیت

در دنیای امروزی پر از فناوری و پیشرفت‌های علمی، امنیت و حفاظت از جان و مال همواره از اهمیت بالایی برخوردار است. سیستم اعلام حریق یکی از تجهیزات ضروری در هر محیطی است که برای حفظ ایمنی و امنیت افراد و دارایی‌ها استفاده می‌شود. در این مقاله از آداک فرایند سپهر، به بررسی جزئیات و اطلاعات کاملی درباره سیستم اعلام حریق خواهیم پرداخت.

چرا استفاده از سیستم اعلام حریق مهم است؟

سیستم فایر آلارم در ادارات، کارخانه ها و ساختمان های عمومی یافت می شوند، تا زمانی که یک وضعیت اضطراری پیش نیامده باشد نادیده گرفته می شوند ولی در هنگام بوجود آمدن خطرات، جان ما را نجات دهند .در بخش اول مقاله به ضرورت استفاده از سیستم اعلام حریق می‌پردازیم و دلایل استفاده از آن را شرح می‌دهیم:

حفاظت از جان و مال

سیستم اعلام حریق، یکی از اصلی‌ترین تجهیزاتی است که برای حفظ ایمنی افراد و اموال در برابر خطرات حریق استفاده می‌شود. با نصب این سیستم در فضاهای مختلف مانند ساختمان‌ها، فروشگاه‌ها و دفاتر کارخانه‌ها می‌توان به سرعت از وقوع حریق مطلع شد و بلافاصله اقدامات لازم را برای مهار حریق و نجات افراد آغاز کرد.

اطلاع رسانی سریع و دقیق

یکی از ویژگی‌های بارز سیستم اعلام حریق، قابلیت ارائه اطلاعات سریع و دقیق در مورد وقوع حریق است. با نصب این سیستم، هرگونه اندازه‌گیری غیرعادی در دما و دود به سرعت شناسایی و اعلام می‌شود. این اطلاعات به صورت خودکار به کنترلر مرکزی ارسال می‌شوند و در صورت لزوم، همزمان با اعلام حریق، اقدامات لازم برای خاموش کردن حریق و نجات افراد آغاز می‌شود.

انواع مختلف سیستم های اعلام حریق

این سیستم ها می‌توانند به چهار دسته تقسیم شوند:

• متعارف
• آدرس پذیر
• هوشمند
• بی سیم

اجزای سیستم اعلام حریق

سیستم‌های فایر آلارم از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند. در ادامه‌ی این مقاله، به بررسی اجزای مختلف سیستم اعلام حریق خواهیم پرداخت و نکات مهمی را در خصوص اهمیت و عملکرد آن بررسی خواهیم کرد:

1. سنسورها

سنسورها اجزای اصلی و حیاتی در سیستم اعلام حریق هستند. در بازار ایران سنسور یا حسگر تشخیص گاز و دود را با نام دتکتور گاز هم می‌شناسند. این دستگاه‌ها با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، تغییرات دما، دود، و گازهای سمی را تشخیص می‌دهند. اطلاعاتی که از طریق سنسورها به دست می‌آید، به کنترل مرکزی سیستم ارسال شده و در صورت تشخیص حریق، فوراً اعلام می‌شود. طیف گسترده‌ای از انواع مختلف حسگرها وجود دارند که عبارتند از: حسگر حرارتی، حسگر دود، سنسور منوکسید کربن و حسگرهای چند گازه.

2. نمایشگرها

نمایشگرها نقش مهمی در سیستم اعلام حریق دارند. آن‌ها اطلاعات مربوط به وضعیت سیستم، مانند آلارم‌ها، اطلاعات حسگرها، و مکان‌های خطرناک را نمایش می‌دهند. با استفاده از نمایشگرها، افراد مسئول می‌توانند به سرعت و به صورت دقیق وضعیت حریق را مشاهده و اقدامات لازم را به موقع انجام دهند.

3. هشداردهنده‌ها

هشداردهنده‌ها نقش اساسی در جلب توجه و هشدار دهی به افراد در صورت وقوع حریق دارند. با استفاده از این دستگاه‌ها، اعلام حریق به صورت صوتی، نوری یا حتی از طریق ارسال پیام به تلفن همراه انجام می‌شود. این هشدارها کمک می‌کنند تا همه به سرعت محل خطر را ترک کرده و به ایمنی خود بپردازند.

4. پنل کنترلر مرکزی (هاب)

کنترلر مرکزی سیستم اعلام حریق مسئولیت جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از سنسورها و هشداردهنده‌ها را بر عهده دارد. این سیستم مرکزی با تحلیل داده‌ها و شناسایی حریق، اعلام رسمی را صادر کرده و به طور همزمان اقدامات لازم را برای مهار حریق آغاز می‌کند. همچنین می‌تواند برای شبیه‌سازی زنگ هشدار برای استفاده در تمرین‌های معمول آتش‌سوزی و تخلیه راه‌اندازی شود.

5. سیستم اطفاء حریق

سیستم اعلام حریق و سیستم اطفاء حریق دو سیستم مکمل هستند که در کنار یکدیگر استفاده می‌شوند. هدف اصلی سیستم اطفاء حریق، خاموش کردن آتش است. از اجزای سیستم اطفاء حریق می‌توان به انواع اتوماتیک و دستی، سامانه‌های اسپرینکلر و تخلیه گازهای خاموش‌کننده اشاره کرد.

نصب و راه‌اندازی سیستم اعلام حریق

نصب و راه‌اندازی سیستم‌های اعلام حریق مختلف روش‌های متفاوتی با یکدیگر دارند اما در هر صورت باید یک سری نکات را هنگان نصب انواع این سیستم‌ها رعایت کنید. در این بخش به آموزش و یادآوری مهم‌ترین نکات در ارتباط با نصب و راه‌‍اندازی سیستم اعلام حریق می‌پردازیم:

بررسی محیط و نیازهای امنیتی

نصب و راه‌اندازی سیستم اعلام حریق، به یک مطالعه جامع از محیط و نیازهای امنیتی مربوطه نیاز دارد. برای نصب این سیستم، ابتدا باید محیط مورد بررسی قرار گیرد تا نیازهای امنیتی آن مشخص شود. به عنوان مثال، برای ساختمان‌های بزرگ، نیاز به نصب سنسورها و دستگاه‌های آشکارسازی حریق در نقاط مختلف و استراتژیک این ساختمان وجود دارد.

انتخاب و نصب تجهیزات

بعد از بررسی محیط و نیازهای امنیتی، باید به انتخاب و نصب تجهیزات سیستم اعلام حریق پرداخت. در این مرحله، باید تجهیزات مناسبی که بهترین عملکرد را در شرایط مختلف ارائه می‌دهند، انتخاب شوند. نصب این تجهیزات باید توسط تکنسین‌های مجرب و متخصص در این زمینه صورت گیرد تا بهترین نتیجه امنیتی حاصل شود.

نگهداری و بازرسی سیستم اعلام حریق

اگر می‌‌خواهید خسارات مالی و جانی احتمالی را به حداقل میزان ممکن برسانید، باید اهمیت ویژه‌ای برای نگهداری و بازرسی سیستم اعلام حریق قائل باشید. نگهداری و بازبینی دوره‌ای از جمله موضوعات مهمی هستند که می‌توانند در جلوگیری از رخ دادن خسارات احتمالی و هزینه‌ها موثر واقع شوند. مهم‌ترین موضوعاتی که در حوزه نگهداری و بازبینی باید به آن‌ها توجه شود، عبارتند از:

برنامه‌ریزی نگهداری منظم

نگهداری منظم سیستم اعلام حریق، برنامه‌ریزی و اجرای اقداماتی است که به منظور حفظ عملکرد صحیح و بهینه سیستم صورت می‌گیرد. این برنامه‌ریزی شامل بازرسی‌های دوره‌ای، تست‌های عملکردی و تعمیرات لازم می‌شود تا سیستم در هر لحظه آماده عملکرد باشد. همچنین، باید برنامه‌های آموزشی مناسب برای کارکنان و افرادی که با سیستم اعلام حریق سروکار دارند، تدوین و اجرا شوند.

بازرسی‌های منظم

بازرسی‌های منظم سیستم اعلام حریق، به عنوان یکی از اقدامات مهم در حفظ عملکرد صحیح سیستم، باید به صورت دوره‌ای و مستمر انجام شود. در این بازرسی‌ها، عملکرد تجهیزات، کیفیت اطلاعات دریافتی و سایر جوانب فنی سیستم بررسی می‌شوند. اگر هر گونه نقص یا خرابی در سیستم مشاهده شود، باید بلافاصله تعمیرات لازم صورت گیرد تا ایمنی و امنیت حفظ شود.

سیستم اعلام حریق صنعتی چیست؟

سیستم اعلام حریق صنعتی یک سیستم ایمنی است که برای تشخیص و هشدار دادن به کارکنان و کسانی که در محیط‌های صنعتی فعالیت دارند، در مورد وجود حریق هشدار می‌دهد. این سیستم شامل اجزا و دستگاه‌های مختلفی است که باعث تشخیص زودهنگام، هشداردهی و عدم اخلال کاری در صورت بروز حریق را در کارخانجات تضمین می‌کنند.
لازم به ذکر است سیستم‌های اعلام حریق صنعتی در مواردی از جمله ضرورت استفاده، اجزای تشکیل‌دهنده، نصب و راه‌اندازی و نگهداری و بازرسی در شرایطی تقریباً مشابه با دیگر سیستم‌های اعلام حریق، قرار دارند. به عنوان مثال برای نصب و راه‌اندازی این سیستم‌ها نیز ابتدا باید شرایط محیطی سنجیده شود و سپس اقدامات لازم برای سیم‌کشی و نصب صورت گیرد.

نتیجه‌گیری

سیستم اعلام حریق یکی از مهم‌ترین عوامل امنیتی در ساختمان‌های مسکونی، دفاتر کاری، مراکز صنعتی و … است. این سیستم با شناسایی سریع حریق و اطلاع‌رسانی هوشمندانه می‌تواند در جلوگیری از وقوع حریق و حفاظت از جان و دارایی‌ها نقش حیاتی ایفا کند. سیستم‌های پیشرفته اعلام حریق با استفاده از فناوری‌های نوین، از قابلیت تشخیص دقیق‌تر حریق و ارسال اطلاعات به صورت خودکار برخوردار هستند.