بر اساس گزارش Industrial Safety Review، هر ساله حدود 25,000 نفر در اثر حوادث آتش‌سوزی جان خود را از دست می‌دهند. این آمار نگران‌کننده نشان می‌دهد که نصب و بهره‌برداری از سیستم‌های اعلام حریق، نقش حیاتی در کاهش تلفات جانی و خسارات مالی ناشی از آتش‌سوزی ایفا می‌کند.
اما چه چیزی یک سیستم اعلام حریق را از سایر سیستم‌های امنیتی متمایز می‌سازد؟ در واقع، سیستم اعلام حریق به عنوان یک خط دفاعی مهم در برابر آتش‌سوزی عمل می‌کند و شامل مجموعه‌ای از تجهیزات الکترونیکی است که به طور هماهنگ برای شناسایی دود و شعله‌های آتش به کار می‌روند.
این سیستم شامل دتکتورهای حساس به دود، کنترل پنل‌های پیشرفته، آژیرهای هشدار و کلیدهای اضطراری است که به طور یکپارچه به دستگاه کنترل مرکزی متصل می‌شوند. این تجهیزات با همکاری هم، به سرعت و دقت، وقوع حریق را تشخیص داده و به فعال‌سازی سیگنال‌های هشدار می‌پردازند، به این ترتیب از بروز خسارات جانی و مالی پیشگیری می‌کنند. سیستم اعلام حریق به دو گروه زیر تقسیم می شوند:
- سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
- سیستم اعلام حریق متعارف
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
در سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر، هر دستگاه اعلام حریق (از جمله دتکتورها، پنل‌ها و دستگاه‌های هشدار) به طور منحصر به فرد شناسایی می‌شود و دارای آدرس خاصی است. این سیستم قادر است با دقت بالایی مشخص کند که کدام دستگاه فعال شده است و در کدام بخش از ساختمان حادثه رخ داده است.
به این ترتیب، زمان واکنش به حریق به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد و امدادگران یا تیم‌های امنیتی می‌توانند سریع‌تر و مؤثرتر اقدام کنند. سیستم‌های آدرس‌پذیر به دلیل قابلیت انعطاف‌پذیری بالا، امکان گسترش آسان و شناسایی دقیق، برای ساختمان‌های بزرگ و پیچیده، مانند مراکز تجاری و صنعتی، بسیار مناسب هستند. این سیستم‌ها به دلیل هزینه بالاتر و پیچیدگی بیشتری که دارند، به طور معمول برای پروژه‌های بزرگ و نیازمند دقت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این سیستم علاوه بر داشتن خروجی رله و جریانی قابلیت اتصال به شبکه نیز دارند به عبارتی می تواند از طریق شبکه های مدباس و اترنت به دستگاه مرکزی متصل شده و به واسطه این موضوع محل دقیق حریق تشخیص داده می شود. از طرفی کلیه تجهیزات متصل به این سیستم نیز دارای آدرس منحصر خود هستند.
وظیفه کنترل پنل سیستم اعلام حریق، که عموما در ورودی ساختمان ها نصب می شود، نظارت بر عملکرد کلیه سنسورها است و در صورت وجود حریق و دود سریعا هشدار می دهد. البته با اعلام اینکه دقیقا کدام سنسور در کجای ساختمان حریق را تشخیص داده است. سیستم اعلام حریق آدرس پذیر عموما در ساختمان های بزرگ استفاده می شود.
سیستم اعلام حریق متعارف
در سیستم متعارف اعلام حریق بر خلاف سیستم اعلام حریق آدرس پذیر، هیچ مکانیزمی برای تشخیص محل دقیق حریق وجود ندارد ولی در کل می توان ناحیه کلی حریق را شناسایی کرد. این سیستم عموما برای ساختمان های کوچک مورد استفاده قرار می گیرد.
سیستم‌های اعلام حریق متعارف به گونه‌ای طراحی شده‌اند که محیط را به نواحی مختلف یا زون‌ها تقسیم می‌کنند. هر زون شامل مجموعه‌ای از حسگرها و دستگاه‌های اعلام حریق است که به صورت گروهی و همزمان عمل می‌کنند. این سیستم‌ها برای شناسایی حریق تنها قادرند محدوده‌ای کلی از وقوع حادثه را مشخص کنند و اطلاعات دقیقی از موقعیت دقیق حریق ارائه نمی‌دهند.
در این نوع سیستم، در صورت فعال شدن یک دتکتور گاز، سیستم هشدار می‌دهد که حریق در یکی از زون‌های مشخص شده رخ داده است، اما برای شناسایی مکان دقیق حریق نیاز به بررسی دستی وجود دارد. سیستم‌های متعارف به دلیل ساختار ساده و هزینه پایین، معمولاً برای ساختمان‌های کوچک و متوسط مناسب هستند، اما برای کاربردهای بزرگتر و پیچیده‌تر محدودیت‌هایی دارند.
تفاوت و وجه اشتراک سیستم اعلام حریق آدرس پذیر با متعارف
هر دو سیستم اعلام حریق، چه آدرس‌پذیر و چه متعارف، به پنل مرکزی متصل می‌شوند و هدف اصلی آن‌ها شناسایی و هشدار در مورد وقوع حریق است. اما بزرگ‌ترین تفاوت میان این دو سیستم در قابلیت‌های شناسایی و دقت آن‌ها در ارائه اطلاعات است.
سیستم‌های آدرس‌پذیر با استفاده از آدرس‌های منحصر به فرد برای هر دستگاه، قادرند به طور دقیق مشخص کنند که کدام حسگر فعال شده و موقعیت دقیق آن در ساختمان را شناسایی کنند. این ویژگی باعث می‌شود که سیستم‌های آدرس‌پذیر بتوانند اطلاعات دقیق‌تری را در مورد محل وقوع حریق ارائه دهند و زمان واکنش به حادثه را بهبود بخشند.
در مقابل، سیستم‌های متعارف تنها می‌توانند شناسایی کنند که حریق در یک ناحیه یا زون خاص رخ داده است، بدون اینکه اطلاعات دقیق‌تری از موقعیت دقیق حسگر فعال ارائه دهند. این تفاوت‌ها موجب می‌شود که انتخاب سیستم مناسب بسته به نیازهای خاص پروژه و مقیاس آن متفاوت باشد.
تفاوت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف در سیم کشی
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف در سیم کشی و نحوه راه اندازی متفاوت هستند از این نحوه اجرای سیم کشی سیستم های آدرس پذیر پیچیده و لازمه دقت بالایی است. سیستم اعلام حریق آدرس پذیر به صورت loop (حلقه ای) به یکدیگر متصل هستند به این صورت که تمامی دستگاه ها به صورت حلقه وار به هم متصل می شوند و در انتها از طریق سیم به پنل کنترل مرکزی وصل می شوند.
در سیستم آدرس پذیر هر موقع خرابی یا قطعی در هر کجایی از مدار پیش بیاد مانع کار نکردن سیستم نمی شود. در سیستم اعلام حریق متعارف از کابل کشی به صورت خطی استفاده می شود و هر دستگاه در هر طبقه به پنل مرکزی جداگانه متصل است. که خود باعث افزایش هزینه های سیم و کابل و حتی افزایش هزینه اجرا می‌شود.
فرق سیستم اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر از لحاظ هزینه
قیمت خود سیستم کنترل متعارف نسبت به کنترل های آدرس پذیر پایینتر است اما در عوض هزینه سیم کشی و هزینه سیم و کابل استفاده شده در سیستم متعارف بالا است. چونکه باید تمامی وسایل را به صورت مجزا به پنل وصل کرد.
| ویژگی | سیستم اعلام حریق متعارف | سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر |
|---|---|---|
| تعریف | سیستم‌هایی که هر منطقه از ساختمان به صورت جداگانه به واحد کنترل متصل هستند و برای شناسایی محل دقیق حریق نیاز به بررسی مناطق مختلف دارند | سیستم‌هایی که هر دستگاه در شبکه دارای یک آدرس منحصر به فرد است و می‌توانند محل دقیق حریق را شناسایی کنند |
| هزینه | معمولاً هزینه پایین‌تری نسبت به سیستم‌های آدرس‌پذیر دارند | هزینه نصب و نگهداری بالاتری دارند، اما عملکرد و دقت بهتری ارائه می‌دهند |
| نصب و نگهداری | نصب ساده‌تر و نیاز به نگهداری کمتر دارد | نصب پیچیده‌تر و نیاز به نگهداری منظم‌تری دارد |
| دقت شناسایی | شناسایی حریق تنها به محدوده‌های بزرگتر انجام می‌شود | شناسایی دقیق محل حریق با استفاده از آدرس‌های منحصر به فرد دستگاه‌ها |
| انعطاف‌پذیری | انعطاف‌پذیری کمتری در تغییرات و گسترش سیستم | انعطاف‌پذیری بالا و قابلیت افزودن یا تغییر دستگاه‌ها به راحتی |
کدام سیستم بهتر است؟متعارف یا آدرس پذیر
انتخاب بین سیستم‌های اعلام حریق متعارف و آدرس‌پذیر به نیازهای خاص هر پروژه بستگی دارد. سیستم‌های آدرس‌پذیر به دلیل قابلیت‌های پیشرفته و دقیق‌تر، برای محیط‌های بزرگ و پیچیده، مانند ساختمان‌های تجاری، مراکز صنعتی و پزشکی، مناسب‌تر هستند.
این سیستم‌ها با ارائه اطلاعات دقیق درباره موقعیت دقیق حریق و امکان شناسایی سریع‌تر دستگاه‌های فعال، می‌توانند به کاهش زمان واکنش و بهبود عملکرد سیستم‌های امنیتی کمک کنند. اگرچه هزینه نصب و نگهداری این سیستم‌ها بالاتر است، اما قابلیت‌های بالای آن‌ها در مدیریت و کنترل حریق، ارزش سرمایه‌گذاری را دارد.
تا اینجا با یک سری تفاوت سیستم آدرس‌پذیر و سیستم متعارف آشنا شدید و متوجه شدیم که سیستم‌های متعارف قیمت پایین‌تری نسبت به سیستم آدرس‌پذیر دارند، ولی نصب آن‌ها به علت سیم‌کشی ستاره‌ای، هزینه زیادی دارد، چرا که باید تمامی وسایل را به صورت مجزا به پنل مرکزی وصل کرد.
سیستم‌های متعارف زمان زیادی برای نصب و سیم‌کشی نیاز دارند و همچنین سیم زیادی برای کابل‌کشی مصرف می‌کنند، در حالی که در سیستم آدرس‌پذیر اینطور نیست. از سوی دیگر، سیستم‌های اعلام حریق متعارف به دلیل ساختار ساده‌تر و هزینه‌های کمتر، برای محیط‌های کوچک و متوسط، مانند ساختمان‌های مسکونی یا اداری، گزینه‌ای مناسب هستند.
این سیستم‌ها به طور مؤثر می‌توانند وقوع حریق را در نواحی مختلف شناسایی کنند، اما اطلاعات دقیقی از موقعیت دقیق حریق ارائه نمی‌دهند. اگر نیاز به یک سیستم مقرون به صرفه و با قابلیت‌های پایه برای مدیریت حریق دارید، سیستم‌های متعارف ممکن است انتخاب بهتری باشند. در نهایت، انتخاب به نیازهای خاص، بودجه و مقیاس پروژه بستگی دارد.
مزایای نصب سیستم آدرس پذیر نسبت به متعارف
- اطمینان بیشتر
- نیاز به کابل کشی کمتر
- عیب یابی آسان و سریع
- دارای انعطاف پذیری بالا
- سرعت و دقت تشخیص بالا
- نصب آسانتر از سیستم متعارف
- امکان ضبط و ذخیره سازی رویدادها
- مقرون به صرفه بودن در مقیاس های بزرگتر
نتیجه گیری
سیستم‌های متعارف هنوز برای کاربردهای بسیار کوچک استفاده می‌شوند، اما محدودیت‌های جدی در توانایی‌های خود برای محافظت از ساختمان‌های بزرگتر دارند. سیستم‌های آدرس‌پذیر عموماً سیستم‌های ایمن‌تری هستند، زیرا می‌توانند اطلاعات دقیق‌تری را به دستگاه کنترل ارسال کرده و در نتیجه سرعت و دقت اطفاء حریق را افزایش دهند. سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر مکان دقیق آتش سوزی در یک ساختمان را ارائه می دهند که می تواند باعث صرفه جویی در زمان و هزینه‌ها شود.
وقتی نوبت به انتخاب سیستم اعلام حریق می رسد ، دید شما بعنوان یک مدیر یا متخصص، بایستی فراتر از هزینه اولیه باشد. شما باید مزایای بلندمدت این تجهیزات برای کسب و کار را ببینید زیرا این موضوع ایمنی محیطی همچنین کارمندانتان را تنضمین می‌کند. در این مطلب به طور کامل از تفاوت های سیستم آدرس پذیر و سیستم متعارف صحبت کردیم. اگر شما می خواهید از یک سیستم به روز بهره مند شوید تاکید می کنیم از سیستم آدرس پذیر استفاده نمایید. در صورت داشتن هرگونه سوال می توانید با شرکت آداک فرایند سپهر تماس بگیرید.
