دتکتور گاز

دتکتور گاز (Gas Detector) چیست؟

دتکتور گازی تجهیزی است برای شناسایی و اندازه‌گیری غلظت گازهای موجود در یک محیط یا منطقه. این دستگاه‌ها طراحی شده‌اند تا گازهای مختلف را شناسایی کنند و در صورتی که غلظت گاز به سطح خطرناکی برسد، هشدار دهند. دتکتور گاز با نام‌های دیگری همچون: نشت‌یاب، ردیاب و آشکارساز گازی نیز شناخته می‌شود. آشکارسازهای گازی تجهیزاتی بسیار حساس هستند؛ چون گازهایی که قصد اندازه‌گیری غلظت آن‌ها را در محیط داریم، از جنبه‌های مختلفی مانند اشتعال‌زایی، خاصیت انفجاری و یا سمی بودن بسیار خطرناک هستند.

دلایل و اهمیت‌ استفاده از دتکتور گاز

• حفظ ایمنی: یکی از مهم‌ترین اهداف این دستگاه‌ها، حفظ ایمنی افراد است. گازهای سمی مانند دی‌اکسید کربن (CO)، جان میلیون ها نفر را در سراسر جهان می‌گیرد. با استفاده از دتکتور گاز، می‌توان این گازها را تشخیص داد و هشدار داد تا اقدامات لازم برای خروج افراد از محل انجام شود.
• جلوگیری از انفجار: در برخی محیط‌ها، احتمال وقوع انفجار به دلیل وجود گازهای قابل اشتعال وجود دارد. به عنوان مثال دتکتورهای گازی موجود در در صنایع نفت و گاز، کارخانجات شیمیایی و نیروگاه ها به‌طور معمول قادر به تشخیص گازهای قابل اشتعال مانند متان، پروپان، بوتان و هیدروژن هستند و در صورت تشخیص غلظت بالا، اقدامات لازم برای جلوگیری از انفجار را آغاز می‌کنند.
• اطلاع رسانی سریع: دتکتورهای گاز به سیستم هشداردهی مجهز شده‌اند که در صورت تشخیص گاز خطرناک، هشداری به شکل صوتی یا تصویری صادر می‌کنند.
• کاهش خسارت‌: با استفاده از دتکتور گاز، می‌توان خساراتی را که احتمالاً به افراد و تجهیزات وارد می‌شود، کاهش داد. با تشخیص زودهنگام گازهای خطرناک، اقدامات لازم می‌توانند انجام شوند تا خسارت‌های احتمالی به حداقل برسند.

به طور کلی، استفاده از دتکتور گاز در محیط‌هایی که احتمال وجود گازهای سمی، قابل اشتعال یا انفجاری وجود دارد، بسیار حیاتی است.

کاربرد و انواع دتکتور گاز

دتکتور ها در انواع خانگی، ثابت و پرتابل (قابل حمل) به بازار عرضه می‌شوند که در ادامه به شرح کاربرد هرکدام می‌پردازیم:

دتکتور گاز خانگی یا شهری

دتکتور گازی خانگی یا Smoke detectors بیشتر جزو تجهیزات کنترل حریق (آتش نشانی) به شمار می‌روند که می‌توانند گاز شهری و طبیعی، منوکسید کربن و کمبود اکسیژن را تشخیص دهند؛ در حالی که دتکتور صنعتی می‌توانند علاوه بر این موارد، طیف بسیار گسترده‌ای از گازها را تشخیص دهد (کلر، آمونیاک، اتان، پروپان، بوتان و …).

طبق استاندارد NFPA-72 و 5839 BS استفاده از دتکتور خانگی به خاطر ضرورت حفظ ایمنی الزامی است. همچنین برای هر منطقه نیاز به دستگاه تشخیص خاصی است مثلا: برای آشپزخانه از دتکتور گاز طبیعی، آتش و دود استفاده می‌شود.

دتکتور گاز پرتابل یا قابل حمل

دتکتور پرتابل، دستگاهی قابل حملی است که برای شناسایی و اندازه‌گیری انواع گازها در محیط صنعتی استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها در مواردی که نیاز به تشخیص سریع انواع گازها و ذرات خطرناک و مضر در یک منطقه باشد، بسیار کاربرد دارند.

دتکتور پرتابل یا ردیاب گازی قابل حمل برای حفاظت کارگران و پرسنل شاغل در محیط های خطرناک و آلوده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تجهیزات بر روی لباس پرسنل نصب می‌شوند تا در صورت وجود گازهای سمی یا انفجاری موجود در محیط، به افراد هشدار داده تا آنها را از مقدار غلظت گاز آگاه سازند. حتی دتکتورهای پرتابل برای بررسی دوره‌ای یک محیط از لحاظ میزان غلظت یک گاز بخصوص نیز کاربرد دارند.

دتکتورهای پرتابل می‌توانند برای شناسایی گازهای خطرناک مانند گازهای سمی، گازهای قابل اشتعال و انواع ذرات آلوده استفاده شوند. این دستگاه دارای سنسورهایی هستند که با تغییرات میدان الکتریکی، نوری یا شیمیایی در حضور گازها و ذرات، حساس شده و بصورت هشدار صوتی یا نوری وجود این ذرات و گازها را اعلام می‌کنند.

دتکتورهای پرتابل می‌توانند در محیط‌های مختلفی مانند کارخانجات، معادن، تأسیسات صنعتی، ساختمان‌ها، آزمایشگاه‌ها و حتی در طبیعت و فضاهای باز مورد استفاده قرار بگیرند. آن‌ها کم‌حجم و قابل حمل بوده و به راحتی می‌توانند در کیف یا جیب حمل شوند.

هرچند که دتکتورهای پرتابل می‌توانند به عنوان ابزارهای مفیدی برای تشخیص خطرات محیطی مورد استفاده قرار گیرند، اما برای کاربردهای حرفه‌ای و اندازه‌گیری دقیق‌تر ممکن است نیاز به دستگاه‌هایی (دتکتور ثابت) با قابلیت‌های پیشرفته‌تر و معیارهای دقیق‌تر باشد.

قبل از خرید دتکتور پرتابل، نیازمندی‌ها و الزامات خاص خود را مشخص کنید. به عنوان مثال، ممکن است به دتکتوری با قابلیت شناسایی یک گاز خاص یا چندین گاز نیاز داشته باشید. همچنین ممکن است قابلیت‌هایی مثل ضد آب بودن، مقاومت در برابر ضربه و لرزش، صفحه نمایش قابل خواندن، قابلیت ذخیره داده‌ها و غیره برای شما مهم باشند.

پس از تعیین نیازمندی‌های خود، بهتر است تحقیقات و بررسی‌های لازم را انجام دهید. بررسی نظرات کاربران، مقایسه قیمت‌ها و ویژگی‌ها، مشاوره با کارشناسان و متخصصان همگی می‌توانند به شما کمک کنند تا دستگاه مناسبی را انتخاب کنید.

همچنین، در مورد خدمات پس از فروش و ضمانت‌نامه‌ها نیز اطلاعات کافی کسب کنید. اطمینان حاصل کنید که تامین‌کننده توانایی پشتیبانی فنی و تعمیرات را دارد و در صورت نیاز به خدمات پس از فروش، به شما کمک خواهد کرد. لازم به ذکر است دستگاه‌های پرتابل در طول زمان نیاز به کالیبراسیون و تعمیرات دوره‌ای دارند.

دتکتور گاز صنعتی ثابت (Fixed Gas Detector)

تجهیز الکترونیکی فوق العاده دقیقی است، برای شناسایی و تشخیص مقدار گاز در مناطق صنعتی و محیط های خطرناک انفجاری. همانطور که می‌دانید برای هر گازی غلظت مشخصی برای حد های انفجاری یا خفه‌کنندگی وجود دارد. از این رو آشکارسازها به ما کمک می‌کنند نشت غیرعادی یا خطرناک گاز را در یک منطقه خاص، قبل از وقوع یک حادثه جبران ناپذیر دانسته، تا اقدامات موثری در جهت کاهش خطرات جانی و مالی انجام دهیم. در هنگام نصب و راه‌اندازی آشکار ساز، می‌توانید پارامتر های مهمی را بر اساس گاز مدنظرتان وارد کنید تا در مواقع خطر احتمالی، دتکتور بصورت اتوماتیک هشدار داده، خطوط انتقال گاز را برای ایجاد ایمنی ببندد و یا فن هواکشی را به کار بیندازد.

اکثر صنایعی که بتوانید تصور کنید، از صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، سیمان، نیروگاهی، آرد و غله گرفته تا تولید مواد شیمیایی، به دتکتور نیاز دارند. هدف استفاده از دتکتور های صنعتی، بسیار گسترده است. مثلا پروپان یک گاز شدیدا اشتعال زاست و به همین علت، از دتکتور گازی برای شناسایی و جلوگیری از انفجارهای احتمالی استفاده می‌شود. در مقابل، گاز کلر بسیار خورنده، چسبناک و سمی بوده و از دتکتور کلر برای پیشگیری و تشخیص بسیار زودهنگام نشت احتمالی در صنایع شیمیایی استفاده می‌شود. در صنایع آرد و نان نیز معمولا برای کنترل انتشار متوازن فسفین در سیلوها، از دتکتور گاز فسفین استفاده می‌کنند. این موارد تنها مثال‌های محدودی برای کاربرد گسترده این نوع تجهیز در صنعت هستند.

علاوه بر موارد بالا با توجه به افزایش استفاده از گازها در بسیاری از صنایع، ضرورت رعایت ایمنی در مورد خطرات ناشی از گازها الزامی است. برای کنترل این خطرات الزاما بایستی از سیستم های تشخیص گاز استفاده شود. یک سیستم تشخیص گاز باید بتواند تمام خطرات احتمالی را شناسایی کرده و به موقع هشدار دهد تا اقدامات لازم در جهت حذف آن از محیط انتشار، انجام شود. در برخی از مدلها، دتکتور گازی مجهز به نمایشگر است، تا امکان نمایش مقادیر غلظت گاز، بصورت نمایش عددی نیز در کنار تجهیز فراهم شود. برخلاف آشکارسازهای قابل حمل، نشت یاب ثابت، کل منطقه را به صورت ۲۴ ساعته تحت پایش گاز قرار می‌دهد.

اساس کار دتکتور گاز

اساس کار دتکتور گاز به این صورت است که دستگاه با استفاده از سنسورهای حساس به گاز، تغییرات شیمیایی و فیزیکی را که به دلیل حضور گاز در محیط ایجاد می‌شود، تشخیص می‌دهد و با ارسال سیگنال به دستگاه کنترلی اعلام خطر می‌کند. در واقع، دتکتورها حساس به گاز هستند و با تشخیص تغییراتی در خصوصیات فیزیکی و شیمیایی سنسور خود، به عنوان واکنش‌گر عمل می‌کنند. این تغییرات می‌توانند شامل تغییر در ولتاژ، جریان الکتریکی، دما، نور و یا دیگر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی سنسور باشند. سپس دستگاه با تحلیل این تغییرات، نوع گاز و مقدار آن را تشخیص می‌دهد و در صورت وجود گاز خطرناک، اعلام خطر می‌کند. از دیگر قابلیت‌های دتکتورهای گاز، تشخیص سطح خطر گاز و ارسال آلارم به دستگاه کنترلی است. این تجهیزات قابلیت هشداردهی در مواقع اضطراری و اخلالات در واحد های فرآوری، ذخیره‌سازی و خطوط انتقال گاز را نیز دارند. علاوه بر آن، دتکتور گاز در محیط‌هایی که احتمال وجود حوادثی همچون انفجار وجود دارد، مانند معادن، تأسیسات نفت و گاز و … نیز استفاده می‌شود. به همین علت، دتکتورهای گاز از جمله ابزارهای اصلی در پیشگیری از حوادث انفجاری محسوب می‌شوند و در صورت شناسایی گاز قابل انفجار، فورا هشدار می‌دهند. در کل، دتکتورهای گاز با تشخیص سریع و دقیق گازهای خطرناک، در حفظ ایمنی و جلوگیری از وقوع حوادث مهم و حیاتی همچون انفجار، خسارت‌های جانی و مالی و آلودگی محیط زیست، نقشی اساسی و حیاتی دارند.

اجزای دتکتور گاز

در تصویر زیر اجزای مختلف دتکتور گاز را مشاهده می‌کنید:

سنسور دتکتور گاز: سنسور وظیفه جمع‌آوری و تشخیص گازهای محیطی را دارد

بدنه سنسور: بدنه دتکتور برای محافظت سنسور در برابر ضربه و ورود گرد و غبار به داخل لوله حسگر تعبیه شده است و عموما از جنس استیل می‌باشد؛ البته با درجه حفاظت IP65 و IP66

بدنه دتکتور یا هاوزینگ: جعبه تقسیمی که بورد الکترونیکی و رله بورد دتکتور داخل آن قرار می‌گیرد

رله برد: رله بردها اغلب بصورت 3 کنتاکت هستند (2 رله برای آلارم و 1 رله برای فالت)

نمایشگر: در صورت انتخاب دتکتور با نمایشگر

ورودی کابل: ورودی کابل عمدتا بصورت گلند بوده و حتی در برخی موارد خود گلند نیز ضدانفجار می‌باشد

تعداد دتکتور مورد نیاز برای یک منطقه

اساسا دو نوع اندازه‌گیری برای تشخیص و شناسایی گاز وجود دارد که عبارتند از: مانیتورینگ منطقه و نظارت بر نشت گاز (شناسایی غلظت گاز)

اگر قصد شما شناسایی گازی است که در یک منطقه احتمال دارد وجود داشته باشد، می‌توانید مساحت پوشش دتکتور را در حدود 16 الی 48 متر مربع در نظر بگیرید. اما اگر قصد شما این است که فورا نشت گاز و حتی مقدار دقیق آن را تشخیص داده و اندازه‌گیری کنید. ابتدا باید محل های نشت احتمالی و مناطق بالقوه تجمع گاز را شناسایی کنید. سپس، می‌بایست دتکتور را در نزدیکی آن مناطق نصب کنید. در چنین مواردی حتی می‌توانید از 3 یا 4 آشکارساز برای 16 متر مربع استفاده کنید. بنابراین، فرمول ثابتی برای تعداد دتکتور مورد نیاز یک منطقه صنعتی وجود ندارد؛ چون تعداد دتکتور به شرایط محیط بستگی دارد. همچنین شرایط هر منطقه با سایت دیگر فرق می‌کند. برای همین شما نمی‌توانید تنها با تقسیم کل متراژ منطقه متوجه تعداد ردیابی که باید خریداری کنید، شوید. علاوه بر مطالب گفته‌شده، شرایط جوی نیز برای تعیین تعداد دتکتور بسیار تاثیرگزار است که عبارتند از: جریان باد، شیب کف، شرایط فرآیند، دمای محیط و …

قیمت دتکتور گاز

محدوده قیمت سری‌های مختلف دتکتور های گازی پروسنس از 300 یورو تا 2500 یورو متغییر است که با توجه به عملکرد فوق العاده و دارا بودن انواع گواهینامه‌ها، استانداردها و تاییدیه‌های معتبر جهانی در هر سری از دتکتورها، تقریباً به یک رقیب بی‌بدیل برای دیگر برندهای معتبر در ایران تبدیل شده است. انتخاب دتکتور مناسب با توجه به محل نصب، نوع گاز و نوع سنسور می‌تواند عمر مفید آن را بیشتر و هزینه را کمتر کند.

قیمت دقیق دتکتور گازی برحسب پارامترهای مقابل محاسبه می‌شود: داشتن نمایشگر، نوع سنسور، نوع گاز و تعداد گازهای قابل سنجش، کمپانی تولید کننده و برند، استاندارد و گواهینامه‌های ضد انفجاری و درجه حفاظت (IP). علاوه بر این‌ها، قیمت دتکتور با سنسور PID که بیشتر برای آشکارساز های VOC مورد استفاده قرار می‌گیرد، گرانتر است. بعد از آن هم به ترتیب دتکتور با سنسور اینفراردی، الکتروشیمیایی، پلیستری و کاتالیزوری از بایت قیمت در رده‌های بعدی قرار دارند.

در زیر لیست قیمت دتکتور برخی از گازها آورده شده است:

• قیمت دتکتور گاز مایع P-3012PE LPG Gas Detector, 0-100 %LEL برابر است با 20.936.000 تومان
• قیمت دتکتور متان P-3112PE Methane Gas Detector, 0-100 %LEL برابر است با 21.936.000 تومان
• P-3212PE Petrol Vapour Gas Detector, 0-100 %LEL برابر است با 20.330.000 تومان
• قیمت دتکتور نرمال بوتان P-3312PE n-Butane Gas Detector, 0-100 %LEL برابر است با 20.936.000 تومان
• قیمت دتکتور پروپان P-3412PE Propane Gas Detector, 0-100 %LEL برابر است با 20.904.000 تومان
• قیمت دتکتور گاز هیدروژن P-3612PE Hydrogen Gas Detector, 0-100 %LEL برابر است با 20.366.000 تومان

راهنمای خرید دتکتور گاز

در هنگام خرید دتکتور گاز مواردی وجود دارند که باید آن‌ها را در نظر بگیرید و با توجه به آن‌ها خریدتان را انجام دهید. در این صورت یک خرید مطمئن و مفید را تجربه خواهید کرد. مهم‌ترین نکاتی که باید در نظر داشته باشید، عبارتند از:

• نوع گاز: بررسی کنید که دتکتور گاز مورد نظر برای تشخیص چه نوع گازهایی مثل گاز طبیعی (متان)، گاز پروپان و بوتان یا گاز دیگری طراحی شده است. مطمئن شوید که دتکتور قابلیت تشخیص گاز مورد نیاز شما را دارد.
• حساسیت: دتکتورهای گاز با حساسیت‌های مختلفی تولید می‌شوند. بسته به نیاز خود، دتکتوری را انتخاب کنید که قادر به تشخیص هرگونه تغییرات کمی در غلظت گاز باشد و هشدار مربوطه را به شما ارائه دهد.
• قابلیت هشداردهی: برخی از دتکتورها توانایی هشدار دادن به شما را به صورت صوتی، فلشری، و یا هر دو را دارند. از قابلیت هشداردهی دتکتور اطمینان حاصل کنید و مطمئن شوید که طریقه هشداردهی برای شما مناسب است.
• آپشن‌های اضافی: بعضی از دتکتورهای گاز قابلیت‌های اضافی مانند تشخیص دود، حرارت و یا کربن مونوکسید را نیز دارا هستند. اگر نیاز دارید، دتکتوری را انتخاب کنید که این گزینه‌ها را نیز داشته باشد.
• گواهینامه و استانداردها: در هنگام خرید دتکتور گاز، مطمئن شوید که محصول انتخابی دارای گواهینامه‌ها و استانداردهای لازم برای اطمینان از کیفیت و عملکرد صحیح است.
• قیمت و برند: قیمت و برند نیز مسائل مهمی هستند که باید به آن‌ها توجه کنید. مقایسه قیمت‌ها و بررسی نظرات کاربران در مورد برندهای مختلف می‌تواند به شما در خرید دتکتور گاز مناسب کمک کند.

مهمترین نکته این است که دتکتور گاز را از مراکز معتبر و با اعتماد خریداری کنید تا از کیفیت و صحت عملکرد آن اطمینان حاصل کنید. با با آداک فرایند سپهر تماس بگیرید تا مشاوره رایگان و تخصصی درباره تهیه انواع دتکتورهای گازی را دریافت کنید.

دلایل عمده از کار افتادن دتکتور گازی

• نفوذ گرد و غبار و آب به درون ردیاب گازی: به همین دلیل قبل از انتخاب دتکتور، حتما از درجه حفاظت یا IP تجهیز نسبت به محیطی که قرار است در آن نصب شود، اطلاعات کافی داشته باشید.
• قرار گرفتن در معرض غلظت بسیار زیاد گاز: این امر موجب تغییر منحنی کالیبراسیون سنسور شده و باعث قرائت نادرست دستگاه می‌شود.
• مسموم شدن سنسور کاتالیزوری: حسگرهای گازی قابل احتراق یا همان کاتالیزوری می‌توانند توسط ترکیبات مبتنی بر سیلیکون و سرب موجود در هوا مسموم شوند. همچنین ترکیبات گوگرد و ترکیبات کلردار پاسخ سنسور (توانایی اندازه گیری) را کاهش می‌دهند.
• مسمومیت سنسور الکتروشیمیایی: کارایی سنسورهای الکتروشیمیایی می‌تواند توسط گازهای دیگر محیطی که در محفظه حسگر جذب شده‌اند، کاهش یابد.
• تاثیرات دما: در انتخاب تجهیز حتما از محدوده دمایی محیطی که دتکتور در آن محل نصب می‌شود، آگاه باشید. مثلا دتکتوری با محدوده دمایی 20- الی 40+ درجه سانتی گراد نباید در محیطی با محدوده دمایی 20- تا 70+ استفاده شود.
• رطوبت: اگر رطوبت در لوله سنسور متراکم شود، باعث از کار افتادن سنسور می‌شود. این اتفاق اغلب برای دتکتور های اکسیژن رخ می‌دهد.
• ضربه: وارد شدن ضربه به سنسور یا هاوزینگ دتکتور گازی چه بصورت سهوی باشد یا عمدی، موجب از کار افتادن سنسور و حتی خود آشکارساز می‌شود.

نحوه نصب دتکتور گازی

• قبل از نصب، حتما کتابچه راهنمای ردیاب گازی را مطالعه فرمایید.
• مناسب‌ترین محل برای تشخیص گازهای سبکتر از اکسیژن، ارتفاع بالا می‌باشد.
• حتما دتکتور را در نزدیکی محل‌هایی قرار دهید که احتمال انتشار گاز در آنجا بیشتر است؛ مثلا نزدیک لوله‌های انتقال و محل‌های جوشکاری‌شده، شیرها و اتصالات
• مناسب‌ترین مکان برای نصب دتکتور گاز جهت تشخیص گازهای سنگین در ارتفاع پایین است.

دوربین و دتکتور حرارتی

ردیاب‌های حرارتی دستگاه‌هایی با فناوری پیشرفته هستند که می‌توانند حرارت (Heat Detectors) و آتش (Flame Detectors) را شناسایی و تشخیص داده و در عرض چند ثانیه هشدار دهند. این دستگاه‌ها دارای یک لایه جذبی است که می‌توانند نور را به گرما تبدیل کرده و بر اساس تغییر سریع یا تدریجی دمای لایه جذب مقدار سیگنال خروجی را ارائه می‌دهند. از آنجایی که دوربین شعله حرارتی برای کار کردن مانند دتکتور های UV به طول موج نیاز ندارند، می توانند به عنوان دتکتور مادون قرمز نیز عمل کنند.

انواع ردیاب‌های شعله حرارتی

• دتکتور حرارتی ترموپیل (Thermopile detectors)

• دتکتور حرارتی بولومتر (Bolometer detectors)

کاربرد ردیاب حرارتی در نقاله‌های زغال سنگ، کارخانه‌های بازیافت، پناهگاه‌ها، پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها، نیروگاه‌ها، صنعت فولاد، مخازن و تاسیسات نفتی است.

بکارگیری دتکتور حرارتی مناسب در مناطقی که دتکتورهای دودی (Smoke Detector) قابل نصب نیست، بهترین گزینه و از ضروری‌ترین نکات در زمان طراحی سیستم های اعلام حریق می‌باشد. از معروف ترین برندهای دتکتور حرارتی می‌توان به برند اوجیونی OGGIONI ساخت کشور ایتالیا اشاره کرد.

انواع دتکتور گاز پروسنس

دتکتورهای صنعتی پروسنس در 4 سری اصلی تولید می‌شوند تا پاسخگوی نیازهای متنوع موجود در صنعت باشند. در برخی از این سری‌ها نظیر PE، موضوع اقتصادی بودن در اولویت قرار دارد؛ در حالی که در برخی دیگر، دقت و قدرت عملکرد در نظر گرفته شده است. در ادامه، با تمامی این سری‌ها آشنا خواهیم شد.

دتکتور گاز صنعتی سری PQD دارای نمایشگر

سری PQD برای همه صنایع و کارخانجات قابل استفاده است و قابلیت اتصال به شبکه (آدرس پذیر) هارت HART و مدباس Modbus را دارد. پشتیبانی از استانداردهای معتبر جهانی با کد های Ex II 2G Ex db IIC T6 Gb و Ex I M2 Ex db I Mb(for mining) و تاییدیه عملکرد با کد EN 6007929-1 و همچنین امکان نصب در زون‌های 1 و 2 و زون M2 در این تجهیزات وجود دارد. سنسور های استفاده‌شده در این سری از نوع Pellistor (2Catalytic) ،Electrochemical ،Infrared ،PID (VOC) و Semiconductor می‌باشد.

به لطف نمایشگر OLED سری PQD، قابلیت ذخیره‌سازی وقایع و هشدارها تا 250 مورد امکان‌پذیر است که این تجهیز را به ردیابی بی‌همتا تبدیل کرده است. همچنین امکان تست رله برد و همچنین کالیبراسیون دتکتور بدون باز کردن قسمت هاوزینگ در این تجهیز وجود دارد.

دتکتور گاز سری PQN

دتکتورهای سری PQN نیز دقیقا مثل سری PQD هستند؛ فقط با این تفاوت که نمایشگر ندارند ولی قابلیت اتصال به نمایشگر مجزا در مکان دیگر برای این سری مهیا است.

دتکتور گاز فوق صنعتی PQD-S دارای نمایشگر

آشکارسازهای گاز ثابت سری PQD-S برای شرایط سخت صنعتی به منظور انجام اندازه‌گیری مداوم گازهای قابل احتراق، سمی، خفه‌کننده و VOCها در اتمسفر انفجاری به عنوان آشکارساز تایید‌شده طراحی و توسعه یافته‌اند. این دتکتور ها علاوه بر ویژگی و قابلیت‌های سری PQD، دارای گواهینامه SIL2 نیز هستند. سنسور های قابل انتخاب برای این سری عبارتند از: PID، پلیستور یا پلیستری، الکتروشیمیایی، مادون قرمز و نیمه هادی با خروجی عالی در محدوده‌های LEL ،ppm و VOL.

دتکتور گاز سری PQN-S

آشکار سازهای سری PQN-S، بدون نمایشگر تولید شده‌اند ولی همه مشخصات و ویژگی های سری PQD-S را دارند. از خصوصیات بی‌نظیر این سری، امکان متصل شدن به نمایشگر در مکان دیگری است که بیشتر خریداران به دنبال آن هستند. صاحبان صنایع و مهندسین بخاطر حفظ جان پرسنل خود از قصد می‌خواهند نمایشگری مجزا را در بیرون از جو های خطرناک قرار دهند تا پرسنل و کادر فنی نیازی نباشد برای خوانش اطلاعات دستگاه وارد آن محیط شوند.

دتکتور گاز سری P بدون نمایشگر

این سری از آشکارساز گازی برای شناسایی انواع گازهای سمی، انفجاری و اشتعال‌زا جهت استفاده در مناطق صنعتی ساخته شده‌اند. سنسور های بکاررفته در این سری از نشت‌یاب‌ها می‌تواند بر حسب نیاز مشتری از بین سنسور الکترو شیمیایی، پلیستری (جفت کاتالیزوری)، مادون قرمز یا اینفراردی، نیمه هادی و کاتالیزوری ( کاتالیستی) انتخاب شود. به همین دلیل بازه سنجش نیز متفاوت خواهد بود. سری P قابلیت نصب در محیط‌های انفجاری خطرناک از قبیل زون 1، 2 و همچنین M2 را دارد. استفاده همزمان خروجی رله و سیگنال استاندارد جریانی 20-4 میلی آمپر بطور همزمان و همچنین آدرس پذیری شبکه های صنعتی از دیگر مزایای این نشت یاب است. امکان انتخاب IP65 بصورت ذاتی و IP66 بصورت اپشنال وجود دارد.

دتکتور گاز سری PE اقتصادی و مقرون به صرفه

این سری با بهره‌گیری از سنسور کاتالیستی ، منحصراً برای گازهای انفجاری مثل: پروپان، هیدروژن، بوتان، متان، بخار بنزین و گاز مایع کاربرد دارند. امکان استفاده همزمان خروجی سیگنال جریانی و رله‌ای در این تجهیز وجود ندارد و مشتری برحسب نیاز بایستی یکی از این دو را هنگام سفارش انتخاب نماید. رنج تشخیص در همه نشت‌یاب‌های این سری در بازه 0-100%LEL است. قابلیت نصب در مناطق زون 1 و 2 (دارای استاندارد EICEx و ATEX = II 2G Ex d IIC T6 Gb)

دتکتور گازی سری PE-KAYO ایستگاه های نفت و گاز

این ردیاب‌ها مخصوص ایستگاه‌های پخش فرآورده‌های نفتی و گازی ساخته شده‌اند. از ویژگی‌های منحصر بفرد این تجهیز مجهز بودن به سنسور تشخیص ضربه (تکان سنج) و سنسور کاتالیستی دقیق می‌باشد. این سری نیز صرفاً برای تشخیص گازهای: پروپان، هیدروژن، بوتان، متان، بخار بنزین و گاز مایع کاربرد دارند. محدوده شناسایی در این سری 0-100%LEL است. امکان استفاده همزمان خروجی سیگنال جریانی و رله‌ در این نشت یاب وجود ندارد. دتکتورهای این سری از امکان نصب در زون های 1 و 2 به علت برخورداری از استاندارد ضد انفجاری اتکس (EICEx, ATEX) برخوردارند. کد بین اللمللی اتکس برای این نشت‌یاب II 2G Ex d IIC T6 Gb است.

آشکارسازهای سری PC3

این سری که تحت عنوان صنعتی سبک نیز شناخته می‌شوند، قابلیت نصب در محیط‌های zone 2 و نیز Zone 22 (مربوط به غبارات) را دارد. کارخانه‌های تولید رنگ، ازمایشگاه‌ها و انبارها، از این دست محیط ها به حساب می‌آیند. محصولات این سری علاوه بر قابلیت ارائه خروجی آنالوگ 4 الی 20 میلی آمپری، می‌توانند با شبکه‌های نظارتی مدباس نیز سازگار شوند. همچنین، به درخواست کاربر امکان دریافت خروجی رله‌ای وجود دارد. نوع سنسور در این سری می‌تواند تنها از بین سنسور کاتالیستی و یا الکتروشیمیایی باشد. تجهیزات این سری دارای استاندارد حفاظتی IP65 است که باعث می‌شود بدون هیچ نگرانی از نفوذ رطوبت، گرد و غبار از این تجهیزات استفاده کرد. از مهم‌ترین گازهایی که تجهیزات این سری برای تشخیص آن ها به کار می‌روند، می‌توان به اکسیژن، متان، گاز مایع (LPG)، نیتریک اکسید، آمونیاک، اتیلن اکسید، نیتروژن دی اکسید، هیدروژن و هیدروژن سولفید اشاره کذد. برای اطلاعات بیشتر و نیز اینکه آیا ردیابی از سری PC3 برای گاز مدنظر شما وجود دارد یا خیر، می توانید با آداک فرآیند سپهر در ارتباط باشید.

دتکتورهای پروسنس می‌توانند با بالاترین امنیت در زون‌های طبقه‌بندی‌شده اتکس نصب شده و مورد استفاده قرار گیرند. کد استاندارد اخذشده برای هر یک از سری‌های پروسنس کمی تفاوت دارد؛ اما به طور کلی تجهیزات صنعتی این برند تحت کتگوری 2 اتکس دسته‌بندی شده و کاملا ضدانفجاری هستند. از این رو، می‌توان از آن ها در زون‌های 1، 2 و نیز زون معدنی M2 و فوق صنعتی با بالاترین امنیت ممکن استفاده نمود.

یکی از بهترین و کاربردی‌ترین قابلیت‌های این دتکتورهای گاز، امکان تعویض سنسور و نیز نمایشگر در صورت نیاز می‌باشد. بدین ترتیب، حتی در صورت اتمام طول عمر و یا خرابی سنسور، به آسانی می‌توانید به جای خرید تجهیز، صرفا سنسور را جایگزین نمایید که باعث کاهش شدید هزینه‌های شما خواهد شد. همچنین، موضوع تجهیزات تقلبی و نیز استوک در برند پروسنس به هیچ وجه مطرح نبوده و امکان بررسی اصالت تجهیز در هر لحظه‌ای که مایل باشید، وجود دارد. به دلیل همکاری مستقیم آداک فرآیند سپهر با برند پروسنس به عنوان تنها مرکز تخصصی تامین تجهیزات این برند در ایران، زمان تامین تمامی دتکتورها و یا قطعات جانبی ردیاب های گاز پروسنس در آداک فرآیند سپهر، کمتر از سه هفته کاری است! برای اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تخصصی کاملا رایگان، با ما در تماس باشید.

انواع خروجی‌ها و قابلیت وصل شدن به شبکه‌های صنعتی

دتکتورهای گازی خروجی‌های متنوعی دارند که عمده‌ترین آنها موارد زیر هستند:

• سیگنال آنالوگ استاندارد 4 الی 20 میلی آمپر، بصورت 3 سیمه
• سیگنال آنالوگ 0 الی 10 ولت
• رله برد یا خروجی دیجیتالی (برای آلارم ها و اخطار)
• قابلیت اتصال به شبکه‌های صنعتی از قبیل هارت (HART)، مدباس (MODBUS) و چندین پروتکل دیگر بصورت چندسیمه

اصطلاحات مهم دتکتور گاز

اگر با دتکتور گاز سر و کار داشته باشید، باید معنی اصطلاحاتی را بدانید تا بتوانید از این تجهیزات به بهترین نحو استفاده کنید. مهم‌ترین اصطلاخات مرتبط با دتکتورهای گازی عبارتند از:

حد پایین گاز انفجاری (LEL%)

LEL به معنای Lower Explosive Limit است و به حداقل میزان غلظتی از یک گاز انفجاری در هوا اشاره دارد که برای ایجاد انفجار لازم است. این مقدار برای هر گاز انفجاری متفاوت است و به عنوان مثال برای متان، حداقل غلظت لازم برای ایجاد انفجار برابر با حدود 5 درصد است که به صورت LEL% نمایش داده می‌شود. به عبارت دیگر، اگر غلظت متان در هوا کمتر از 5 درصد باشد، احتمال ایجاد انفجار کمتر است. اما اگر غلظت آن بیشتر از 5 درصد باشد، احتمال ایجاد انفجار بالاست. مقادیر LEL برای گازهای انفجاری مختلف ممکن است متفاوت باشد و بسته به وضعیت و محیط کاری می‌تواند تغییر کند.

UEL به معنای Upper Explosive Limit است و به حداکثر میزان غلظتی از یک گاز انفجاری در هوا اشاره دارد که برای ایجاد انفجار نیاز است. به عنوان مثال برای متان، حداکثر غلظت لازم برای ایجاد انفجار برابر با حدود 15 درصد است که به صورت UEL% نمایش داده می‌شود. یعنی اگر غلظت متان در هوا بیشتر از 15 درصد باشد، احتمال ایجاد انفجار کمتر است. اما اگر غلظت آن کمتر از 15 درصد باشد، احتمال ایجاد انفجار بیشتر است. حد بالای انفجاری نیز برای گازهای انفجاری مختلف متفاوت است.

ppm به معنای Parts Per Million است و به عنوان یک واحد اندازه‌گیری استفاده می‌شود تا غلظت یک گاز خاص در هوا را نشان دهد. در دستگاه‌های تشخیص گاز، غلظت گاز به صورت ppm نمایش داده می‌شود. برای مثال، اگر گاز آمونیاک با غلظت 50ppm در هوا وجود داشته باشد، این به معنای وجود گاز آمونیاک 0.00005 جزء در هوا است. استفاده از واحد ppm در دتکتور گاز به دلیل این است که غلظت گازها در هوا بسیار کم و ناچیز است و معمولاً به صورت اعداد بسیار کوچکی مانند یک هزارم و یا حتی یک میلیونم نشان داده می‌شود. برای همین، واحد ppm به عنوان یک واحد اندازه‌گیری دقیق و کاربردی برای اندازه‌گیری غلظت گاز در هوا شناخته شده است.

در جدول زیر حدود انفجاری گاز های پرکاربرد آورده شده است

میانگین TWA

میانگین (Time-Weighted Average) استاندارد قرار گرفتن در معرض هر گونه گاز خطرناک در محل کار بر اساس یک روز کاری هشت ساعته یا 40 ساعت کاری در یک هفته است. برای محاسبه میانگین TWA، غلظت ماده شیمیایی در هوا در طول یک شیفت یا یک روز کاری را به صورت مداوم اندازه‌گیری کرده و سپس با توجه به مدت زمانی که یک فرد در معرض آن قرار گرفته است، میانگین غلظت را محاسبه می‌کنند. به عنوان مثال، اگر غلظت یک ماده شیمیایی در هوا به میزان 1ppm در طول 8 ساعت شیفت کاری اندازه گیری شود، میانگین TWA برای آن ماده 0.125ppm خواهد بود (1ppm ÷ 8 = 0.125 ppm).

حداکثر غلظت مجاز STEL

محدودیت قرارگیری در محیط انتشار گاز در کوتاه مدت را Short Term Exposure Limit می‌گویند. این فاکتور حداکثر غلظت مجاز گاز موجود در محیط است که افرد یا کارگران می توانند به طور ایمن برای مدت زمان کوتاهی (حداکثر 5 تا 15 دقیقه) در معرض آن قرار گیرند. به عبارتی غلظت STEL بیانگر میزان غلظتی از یک ماده شیمیایی در هواست که در مدت زمان کوتاهی یک فرد می‌تواند بدون ایجاد آسیب به سلامت خود، تحمل کند. به عنوان مثال، حداکثر غلظت مجاز STEL برای بنزن برابر با 5ppm است، در حالی که برای آمونیاک این مقدار برابر با 35ppm است.

LEL Alarm

وقتی غلظت گاز به حداقل مقدار انفجاری رسیده باشد، دتکتور هشدار LEL Alarm می‌دهد.

Calibration

کالیبراسیون دتکتور گاز به معنای تنظیم دقیق و اعتبارسنجی عملکرد دستگاه تشخیص گاز است. هدف اصلی از کالیبراسیون دتکتور گاز، حصول اطمینان دستگاه در تشخیص و اندازه‌گیری صحیح غلظت گازها است. کالیبراسیون دتکتور گاز باید به صورت دوره‌ای و مرتب انجام شود. این به این معنی است که دستگاه باید در بازه‌های زمانی مشخص کالیبره گردد. این فرآیند برای حفظ دقت و قابلیت اعتماد دستگاه بسیار مهم است و باید توسط افراد آموزش‌دیده و متخصص انجام شود.

Bump Test

در این تست، یک گاز مرجع به سنسور دتکتور گاز اعمال می‌شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود. این گاز مرجع معمولاً در غلظت مشخص و به طور کوتاهی به دستگاه ارسال می‌شود. هدف اصلی از تست بامپ، تأیید کارکرد صحیح سنسورها و سیستم تشخیص گاز است. با انجام این تست، می‌توان مطمئن شد که سنسورهای گاز قادر به تشخیص حضور گاز و اندازه‌گیری غلظت آن هستند و اعمال گاز مرجع باعث پاسخگویی دستگاه به طور صحیح می‌شود. تست بامپ به صورت مکرر و در بازه‌های زمانی مشخص برای دستگاه‌های تشخیص گاز انجام می‌شود. این فرآیند به عنوان یک تست سریع و اولیه استفاده می‌شود و نباید جایگزین تست کالیبراسیون کامل دستگاه شود.

انواع دتکتور گاز کدامند؟

دتکتور گازی در انواع خانگی، ثابت (Fixed Gas Detector)، پرتابل یا قابل حمل (Portable Gas Detector) ساخته می‌شود. از لحاظ تشخیص نیز به سه دسته: دتکتور گاز سمی، انفجاری و مشتعل‌شونده تقسیم می‌شود.

دتکتور گاز چگونه کار می‌کند؟

سنسور آشکارساز، میزان غلظت گازهای محیط را اندازه گیری کرده و خروجی سنسور که سیگنالی بسیار ضعیف است به بورد داخلی دتکتور منتقل می‌شود. سپس مدار الکترونیکی آن سیگنال را تجزیه و تحلیل کرده و در خروجی دتکتور سیگنال آنالوگ جریانی 20-4 میلی آمپر تحویل می‌دهد.

بهترین برند دتکتور گازی در ایران کدام است؟

به جرات میتوان گفت 6 مولفه: قیمت دتکتور گاز، دقت بالا، اصالت کالا، برخورداری از استانداردها و گواهینامه‌های معتبر بین‌المللی، گارانتی و تامین قطعات یدکی در کمترین زمان ممکن، باعث شده تا برند پروسنس بعنوان بهترین برند دتکتور گاز در ایران شناخته شود.